سابقه و هدف : آلکالوئیدهای وینکا، آلکالوئیدهای دیمریک کاتارانتوس روزئوس، خانواده­ای از داروهای ضد میتوزی می­باشند که در شیمی درمانی سرطان بر علیه انواعی از تومورهای هماتولوژیکی و جامد مورد استفاده قرار می­گیرند. به این ترتیب که این ترکیبات با زیر واحدهای توبولین برهمکنش می­دهند و از خودآرایی میکروتوبول ممانعت می­نمایند که این امر جداسازی کروموزومی ناهنجار را در سلول­های در حال تقسیم القاء می­کند و منجر به آنیوپلوئیدی می­شود. هدف این مطالعه بررسی اثرات وین­کریستین ( VCR )، مهم ترین و طبیعی­ترین (تولید شده در واکوئل گیاه) عضو خانواده آلکالوئیدهای وینکا، بر القاء ناهنجاری کروموزومی در سلول­های مغز استخوان موش نر Balb/c در شرایط in vivo می­باشد.

مواد و روش­ها : دوزهای مختلفی از وین­کریستین ابتدا از مسیر داخل صفاقی به حیوانات تزریق گردیدند. بعد از 24 ساعت، حیوانات کشته شدند و سلول­های مغز استخوان آن ها به منظور بررسی ژنوتوکسیسیتی و القاء ناهنجاری با استفاده از سنجش میکرونوکلئوس مورد ارزیابی قرار گرفت. داده­ها توسط آنالیز آماری ANOVA و با استفاده از نرم افزار PASW18 بررسی و تأیید گردیدند.

یافته­ها : وین­کریستین به طور معنی­داری (05/0 p< ) تشکیل میکرونوکلئوس­ها را در تمام دوزها در اریتروسیت­های پلی­کروماتیک القاء نمود. این ماده ژنوتوکسیسیتی را در مغز استخوان موش­ها القاء کرد و موجب آسیب میتوزی قابل ردیابی گردید.

نتیجه­گیری : نتایج آشکار کردند که وین­کریستین توانایی بالایی برای القاء تشکیل میکرونوکلئوس در شرایط in vivo در سلول­های مغز استخوان طبیعی در موش Balb/c دارد. نتایج حاضر می­تواند در تحقیقات و بررسی چگونگی ایجاد ناهنجاری کروموزومی و سرطان مورد استفاده قرار گیرد.