وحید تنهایی، نیما رستمی کُشکی،
دوره ۸، شماره ۳۱ - ( ۴-۱۳۹۷ )
چکیده
سابقه و هدف: توجه به کیفیت آب برای تداوم زندگی بشری ضروری است. منابع آب یکی از پایه‌های اساسی توسعه پایدار به حساب می‌آید و در سال های اخیر در زمینه بررسی کیفیت آب تحقیقهای گستردهای انجام شده است. یکی از مسئلههای مهم در بهرهبرداری از منابع آب، کیفیت آن است که در غیر اینصورت پیامدهای غیرقابل انتظاری در بخش کشاورزی، شرب و صنعت حاصل خواهد شد. رودخانه مهاباد که در دشت مهاباد قرار گرفته یکی از مهم‌ترین رودخانه‌های استان آذربایجان غربی است. مساحت حوضه آبریز و متوسط آورد سالانه رودخانه مهاباد بهترتیب ۸۰۶ کیلومتر مربع و ۲۹۵ میلیون متر مکعب است. در این پژوهش سعی شده است که کیفیت آب رودخانه مهاباد از نقطه نظر برخی پارامترهای میکروبیولوژیکی و ارزیابی میزان خودپالایی رودخانه مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به این هدف، استانداردهای بین المللی آب آشامیدنی و آبیاری مورد استفاده قرار گرفتند.
مواد و روش ها: در مطالعه حاضر که از نوع توصیفی – مقطعی است، نمونهبرداری در طی ۶ ماه از ۴ ایستگاه بهترتیب شامل ایستگاه شماره یک کیلومتر ۲۰ سد مهاباد (بالادست روستای کوثر)، ایستگاه شماره دو کیلومتر ۱۵ سد مهاباد (بالادست روستای دهبکر)، ایستگاه شماره سه کیلومتر ۱۰ سد مهاباد و ایستگاه شماره چهار کیلومتر ۵ سد مهاباد انجام پذیرفت و جهت سنجش باکتریهای شاخص آلودگی آب از روش MPN استفاده گردید.
یافته ها: هفت پارامتر بیولوژیکی شامل دیاتومه، کلروفیسه، سیانوفیسه،پرتوزوآ، روتیفر،کرستاسه، نماتد، کلر باقیمانده، مقدار احتمالی، مقدار تأییدی و اشرشیاکلی گرماپای اندازه گیری شد. نتایج مربوط به آنالیز داده ها نشان از بالا بودن بار میکروبی آب رودخانه داشت. به طوری که میزان باکتریهای کلیفرمی در ایستگاههای شماره ۱ و ۴ در اکثر نمونه برداری ها بالاتر از حد استاندارد قرار داشت.
نتیجه گیری: نتایج حاصل ازمحاسبه های MPN در طول تحقیق نشان داد، بهرغم بالا بودن میزان آلودگی میکروبی در ایستگاه های شماره ۱ و ۴ این میزان روند کاهشی در پیش گرفته است که این امر به دلیل جریان حرکت آب و توان خودپالایی آن است.
