سابقه و هدف: استفاده از دنباله­های تمایلی از روش­های مرسوم برای تخلیص پروتئین­های نوترکیب به شمار می­آید. با این حال حذف آن‌ها در مراحل بعدی از الزامات پپتید­ها یا پروتئین­های دارویی است که این امر علاوه بر طولانی کردن مسیر تخلیص، هزینه­های زیادی را به تولیدکننده تحمیل می­کند. توالی پپتیدی دارای تمایل اتصال به هیدروکسی آپاتیت، علاوه بر امکان تخلیص پپتید یا پروتئین نوترکیب، موجب اتصال پپتید یا پروتئین­ها به ساختارهای حاوی هیدروکسی آپاتیت مانند دندان، استخوان و حتی گرافت­‌های استخوانی می­شود که در بایومتریال، مهندسی بافت،جراحی‌ها و ایمپلنت‌های دندان می‌تواند نقش بسزایی ایفا نماید. هدف از انجام این تحقیق استفاده مناسب از دنباله‌ هایی است که علاوه بر تخلیص پروتئین مورد نظر توسط ستون­های کروماتوگرافی تمایلی، نیازی به حذف دنباله وجود نداشته باشد که از اولویت‌های بیوتکنولوژی و درمان خواهد بود.
مواد و روش‌ها: در این پروژه، یک فیوژن پپتید مشتق شده از فاکتور رشد پلاکتیPDGF-BB طراحی شد که دارای یک توالی متصل شونده به هیدروکسی آپاتیت و His۶x می­باشد. به منظور حذف توالی هیستیدینی، توالی مورد نظر توسط دو پرایمر حاوی توالی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های برشی XhoI و NdeI طراحی و در پایان در وکتور pET۲۱a(+) کلون شد. سپس، واکنش زنجیره پلیمرازی و هضم دوتایی آنزیمی صورت گرفت. فیوژن پپتید مورد نظر در باکتری اشریشیا کلی بیان شد و به روش الکتروفورز SDS-PAGE باند پپتید ملاحظه و در نهایت با وسترن بلات اثبات گردید. برای تخلیص فیوژن پپتید نوترکیب از رزین هیدروکسی آپاتیت استفاده شد. جهت بررسی اتصال پپتید به داربست از تست رهایش استفاده شد که با استفاده از آزمون سنجش پروتئین به روش برادفورد و رسم منحنی ارزیابی گردید. برای بررسی زنده مانی، تکثیر و رشد سلولی تست سمیت سلولی(MTT ASSAY)  انجام شد.
یافته ­ها: بیان فیوژن پپتید مورد نظر در باکتری اشریشیا کلی بهینه سازی شد. کلونینگ باکتری اشریشیا کلی در وکتور pET۲۱a(+) بعد از PCR و هضم دوتایی آنزیمی با انجام توالی‌یابی ژنی، مورد نظر تایید واقع شد. تایید بیان توسط SDS-PAGE و وسترن بلات اثبات گردید. باند پپتید در محدوده وزنی حدود ۱۷ کیلو دالتون مشاهده شد . در آزمون رهایش پپتید مشاهده شد که فیوژن پپتید PDGF-BB قابلیت اتصال پایدار به داربست هیدروکسی آپاتیت را دارد که مانع از آزادسازی کامل پپتید در روز اول در محیطSBF  می‌شود. در ادامه در روز دوم حدود ۴۰ درصد پپتید رهایش دارد و سپس به پلاتو می‌رسد . بررسی زنده مانی سلولی با انجام تست MTT نشان داد که سلول‌ها در طول ۲۴ ساعت تکثیر پیدا کرده و بیشترین رشد سلولی را طی ۲۴ ساعت در غلظت۹/۲میکروگرم بر میلی لیتر نسبت به گروه کنترل داشتند.
نتیجه­ گیری: در این پژوهش یک پپتید جدید مشتق شده از PDGF-BB  با عملکرد پایدار طراحی، بیان و با کمک رزین هیدروکسی آپاتیت خالص شد. استفاده دو منظوره از دنباله تمایلی به هیدروکسی آپاتیت می‌تواند علاوه بر کارایی آن در روند تخلیص با ستون‌های افینیتی سرامیکی بر پایه هیدروکسی آپاتیت، به عنوان یک فاکتور تمایلی به داربست‌های استخوانی در مهندسی بافت مورد استفاده قرار گیرد.
واژگان کلیدی: هیدروکسی آپاتیت، تخلیص پروتئین، فاکتور رشد پلاکتی، مهندسی بافت ، ترمیم زخم.