Azizollahi Aliabadi M, Heidari Tajan M, Azizollahi Aliabadi A. Evaluation of Antimicrobial Compounds Produced By
Exiguobacterium Acetylicum and Analysis of its Supernatant By GC/MS Method. NCMBJ 2020; 11 (41) :47-58
URL:
http://ncmbjpiau.ir/article-1-1332-fa.html
عزیزاللهی علی آبادی مرتضی، حیدری تجن معصومه، عزیزاللهی علی آبادی علیرضا. ارزیابی ترکیبات ضد میکروبی تولید شده توسط اگزیگوباکتریوم استیلیکوم و تحلیل مایع رویی کشت با استفاده از GC/MS. مجله تازه هاي بيوتكنولوژي سلولي و مولكولي. 1399; 11 (41) :47-58
URL: http://ncmbjpiau.ir/article-1-1332-fa.html
گروه علوم پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه جورجیا.
متن کامل [PDF 4186 kb]
(1127 دریافت)
|
چکیده (HTML) (2942 مشاهده)
متن کامل: (944 مشاهده)
ارزیابی ترکیبهای ضدمیکروبی تولید شده توسط
اگزیگوباکتریوم استیلیکوم و تحلیل مایع رویی کشت
با استفاده از GC/MS
مرتضی عزیزاللهی علی آبادی*1، معصومه حیدری تجن2 ، علیرضا عزیزاللهی علی آبادی2
1. گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم و فناوریهای نوین، علوم پزشکی تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2. گروه علوم پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه جورجیا.
چکیده
سابقه و هدف: بسیاری از میکروارگانیسمها عوامل ضدمیکروبی تولید میکنند که آنها را در شرایط سخت محیطی حمایت میکنند. گونههای اگزیگوباکتریوم بهطور خاصی با محیط اطراف خود وقف یافتهاند و برحسب نوع گونه و شرایط محیطی دارای تنوع گستردهای هستند. هدف از این مطالعه جداسازی، شناسایی و بررسی خاصیت ترکیبهای ضدمیکروبی توسط اگزیگوباکتریوم استیلیکوم است.
مواد و روشها: سویه لیوفیلیزه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم از کلکسیون میکروبی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران تهیه و در محیط کورینه باکتریوم براث و نوترینت براث کشت داده شد. جهت بررسی اثر ضدمیکروبی مایع رویی کشت (سوپرناتانت) این باکتری از روش انتشار از چاهک در آگار و انتشار از دیسک علیه باکتریهای پاتوژن و استاندارد اشریشیاکولای، سالمونلا انتریکا، استافیلوکوکوس اورئوس و شیگلادیسانتری استفاده شد و به کمک تکنیک کروماتوگرافی گازی- اسپکترومتر جرمی ( MS/ GC) ترکیبهای با خاصیت ضدمیکروبی شناسایی گردید.
یافته ها: مایع رویی کشت باکتری اگزیگوباکتریوم خاصیت ضدمیکروبی خوبی از خود نشان داد که بیشترین اثر طی روش انتشار از چاهک و روی سویه استاندارد سالمونلا انتریکا PTCC 1231 زیر گونه انتریکا پاراتیفی با هاله عدم رشد 5/8 میلیمتر مشاهده شد. در روشGC/MS نیز ترکیبهای 2- اتیل هگزیل پارامتوکسی سینامات، 1-2- بنزن- دی کربوکسیلیک اسید،1-7- دی متیل 3- فنیل- تیلیدین بای سیکلو (2-2-1)- هپتان-2- اون و فنول 2-4- بیس (1-1- دی متیل اتیل) شاخصترین ترکیبها بودند.
نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده از اگزیگوباکتریوم با توانایی بالای ضدمیکروبی و داشتن ترکیبهای مفید با خاصیت مهارکنندگی بالا میتواند بهعنوان یک عامل ضدمیکروبی مطرح باشد.
واژههای کلیدی: اگزیگوباکتریوم استیلیکوم،GC/ MS ، خاصیت ضدمیکروبی، مایع رویی کشت
مقدمه
متابولیتهای ثانویه در باکتریها در نتیجه شرایط خاص محیطی همانند محدودیت منابع غذایی و غیره در فاز سکون از زندگی باکتریها تولید میشوند و در شرایط سخت محیطی از آنها حمایت میکنند. بهطور معمول متابولیت ثانویه منحصر به یک ارگانیسم یا یک گروه از ارگانیسمها هستند و در سایر موجودات زنده یافت نمیشوند. میکروارگانیسمهایی از قبیل باکتریها و قارچها منابع با ارزشی در تولیدات دارویی و ترکیبهای زیستی هستند بهطور کلی متابولیتهای ثانویه با اهداف گوناگونی جداسازی میشوند بهطور مثل شناسایی یک ترکیب ناشناخته با فعالیت بیولوژیکی خاص، جداسازی یک گروه از ترکیبهای درون یک ارگانیسم با توجهبه مسائل دیگری از قبیل وجود ساختارهای مشترک در آنها، جداسازی و شناسایی متابولیتهای تولید شده بهوسیله یک منبع تولیدی زیستی که توسط گونههای دیگر تولید نمیشود، تجزیه شیمیایی یک ارگانیسم برای شناسایی تمام ترکیبهای آن و سرانجام بهمنظور کاربرد و استفاده از این ترکیبها در زمینههای مختلف و تلاش برای سنتز مصنوعی این ترکیبها است (1). جنس اگزیگوباکتریوم اولین بار در سال 1983 توسط کالنیز و همکارانش شناسایی گردید و در سال 1994، Farrow و همکاران گونه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم را شناسایی و نامگذاری کردند. از آن زمان تاکنون، 11 گونه جدید به این جنس افزوده شده است و از دامنه گستردهای از زیستگاهها شامل محیطهای سرد و گرم با دامنه دمایی 12 تا 55 درجه سانتیگراد جدا گردیده است. جنس اگزیگوباکتریوم شامل گونههایی مختلفی مانند اگزیگوباکتریوم اکسیدوتلورانس، اگزیگوباکتریوم استیلیکوم، اگزیگوباکتریوم اورانتیکوم، اگزیگوباکتریوم اوندایی و اگزیگوباکتریوم انترکتیکوم است (3،4،5،6،7
). گونههای اگزیگوباکتریوم از مناطق بسیار متنوعی شامل یخچالهای یخی گرینلند، چشمهای آب گرم در پارک ملی یلواستون، ریزوسفر گیاهان، محیط پیرامون کارخانجات فرآوری مواد غذایی و همچنین دریای خزر جدا شدهاند و بهطور خاصی با محیط زیست خود وقف یافته است (8،9،11،12). بیشتر گزارشها حاکی از آن است که این باکتریها دارای قدرت کاتالازی، اکسیدازی بالا و توانایی تولید بالای آنزیمی هستند و در محیط پایه نوترینت آگار در 4 درجه سانتیگراد انکوبه میشوند. چندین سویه از این باکتری دارای مشخصههای منحصر به فردی است که برای کاربرد در فناوری زیستی، صنعت و کشاورزی جالب توجه است. سویه اگزیگوباکتریوم Z8 قادر به خنثیسازی فاضلاب قلیایی صنایع پارچهبافی است و سویه Sz پتانسیل بالایی را برای جداسازی آفتکش نشان میدهد و سویه WK6 قادر به کاهش آرسنات به آرسنیت است (14،15). تلاش برای یافتن عوامل کنترل کننده بیولوژیکی جایگزین آنتیبیوتیکها امری ضروری بهنظر میرسد. از نواحی مختلف جهان میکروارگانسیمهایی شناسایی و جداسازی شدهاند که توانایی ضدمیکروبی خوبی دارند. اگزیگوباکتریوم استیلیکوم، باسیل گرم مثبت، بیهوازی اختیاری، متحرک، دارای درصد G+C پائین و کلنیهای زرد رنگ است. این باکتری میتواند ژلاتین، نشاسته و کازئین را هیدرولیز کرده و تحت فشار و دمای بالا، شوری و pH مختلف زنده بماند (13). از آن بهعنوان یک باکتری جدید آلکالوفیل با قدرت بالای کاتالازی یاد میکنند که پتانسیل آنتاگونیسمی آن بهطور کامل شناخته شده نیست. برخی تحقیقات تولید سیانید هیدروژن و سیدروفور توسط سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم، را گزارش نمودهاند (10،13،15). هدف از این پژوهش، بررسی خاصیت آنتاگونیسمی اگزیگوباکتریوم استیلیکوم علیه چندین باکتری بیماریزا و استاندارد و همچنین شناسایی ترکیبهای فعال زیستی تولید شده توسط این باکتری با استفاده از تکنیک GC/MS(کروماتوگرافی گازی – اسپکترومتر جرمی) است.
مواد و روش ها
تهیه سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم(PTCC 1756)
این تحقیق که یک مطالعه پژوهشی است طی مدت 8 ماه در یکی از آزمایشگاههای دانشگاه لاهیجان انجام گرفت، در این مطالعه سویه لیوفیلیزه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم از کلکسیون میکروبی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران بهصورت لیوفیلیزه تهیه گردیده و در محیط کورینه باکتریوم براث و نوترینت براث کشت داده شد.
تهیه مایع رویی کشت باکتری اگزیگوباکتریوم استیلیکوم
سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم خالص شده در محیط کورینه باکتریوم براث در شرایط هوازی و دمای C°37 گرمخانهگذاری گردید تا کدورتی معادل 5/0مک فارلند (CFU/ml108×5/1) بهدست آید. برای تهیه مایع رویی کشت، سوسپانسیون باکتری بهمدت 30 دقیقه در دمایC°4 با دور rpm 1500 سانتریفوژ شد و از مایع رویی باقیمانده برای بررسی خواص ضد میکروبی استفاده شد.
تهیه و آماده سازی باکتریهای بیماریزا
چهار سویه شایع بیماریزای باکتریایی، شامل استافیلوکوکوس اورئوس (PTCC 1431)، اشریشیاکولای (PTCC 1399)، شیگلا دیسانتری (PTCC 1188)، سالمونلا انتریکا زیر گونه انتریکا سروار پاراتیفیB (PTCC 1231) از کلکسیون میکروبی سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران بهصورت لیوفیلیزه و چهار سویه اشریشیاکولای، استافیلوکوکوس اورئوس، شیگلا فلکسنری و سالمونلا انتریکا از آزمایشگاه تشخیص طبی تهیه شدند و در محیط نوترینت براث با کدورت معادل 5/0 مکفارلند مورد استفاده قرار گرفتند.
بررسی فعالیت ضدمیکروبی
برای بررسی فعالیت ضدمیکروبی سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم از محیط مولرهینتون آگار استفاده شد. برای این منظور از روشهای انتشار از دیسک و چاهک برای تعیین میزان مهارکنندگی استفاده شد. بهمنظور کاهش خطا هر آزمون سه بار تکرار شد.
1- روش انتشار از چاهک (Well Diffusion Agar)
طی این روش از سوسپانسیون باکتریهای بیماریزا در محیط نوترینت براث (5/0 مکفارلند) با سوآپ استریل روی محیط مولر هینتون آگار کشت داده شد. سپس بهکمک پیپت پاستور استریل چاهکهایی روی محیط ایجاد کرده و از سوپرناتانت سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم خالص به میزان 1/0 میلیلیتر در چاهکها ریخته شد، بعد از خشک شدن محیط، پلیتها در دمای C° 37 بهمدت 24 ساعت گرمخانهگذاری شدند. سپس قطر هاله عدم رشد ایجاد شده علیه هریک از باکتریهای بیماریزا توسط خطکش میلیمتری، اندازهگیری شد.
2- روش انتشار از دیسک (Disk Diffusion Agar)
دیسکهای کاغذی استریل بهقطر 6 میلیمتر به سوپرناتانت سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم بهمدت 5 دقیقه آغشته شد و دیسکها در دمای C°37 بهمدت 4 ساعت قرار داده شد تا بهطور کامل خشک شود. طی این روش از سوسپانسیون باکتریهای بیماریزای کشت داده شده در محیط نوترینت براث (5/0 مکفارلند) با سوآپ استریل روی محیط مولر هینتون آگار کشت داده شد، سپس دیسکهای آغشته به محلول رویی کشت سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم با فاصله معین از یکدیگر و از لبه پلیت روی سطح محیط مولر هینتون آگار قرار داده شدند. سپس پلیتها بهمدت 24 ساعت در دمای C°37 گرمخانهگذاری شدند. پس از آن قطر هاله عدم رشد ایجاد شده توسط سویه اگزیگوباکتریوم استیلیکوم علیه هریک از باکتریهای بیماریزا توسط خطکش میلیمتری، اندازهگیری شد.
GC/MS
از مایع رویی تهیه شده بهمیزان 5/0 میکرولیتر برای شناسایی ترکیبهای ضدمیکروبی توسط تکنیک کروماتوگرافی گازی− اسپکترومتر جرمی(Gas Chromatography/Mass Spectrometry) با مدل 6890N-5973 MASS selective detector استفاده گردید. طی این تکنیک برحسب جرم مولی ترکیبهای شناسایی شده و نمودار حاصله از آنالیز برحسب زمان و شدت سیگنال رسم گردید.
بررسیهای آماری
با استفاده از نرمافزارSPSS دادههای پژوهش بررسی شدند.
یافتهها
فعالیت ضدمیکروبی مایع رویی کشت اگزیگوباکتریوم استیلیکوم که از طریق سانتریفیوژ جداسازی شده بود علیه سویه کلینیکی و استاندارد اشریشیاکولای، استافیلوکوکوس اورئوس، شیگلا فلکسنری و سالمونلا انتریکا به کمک روش دیسک و چاهک مورد بررسی قرار گرفت که اثرهای مثبتی در برداشت. سوپرناتانت کشت این باکتری روی تمام گونهها توانستند از خود خاصیت ضدمیکروبی نشان دهد که توانایی مهارکنندگی آن از 5/8- 5/6 میلیمتر متغیر بود.
اگزیگوباکتریوم استیلیکوم بیشترین توانایی را در مهار باکتری استاندارد سالمونلا انتریکا زیر گونه انتریکا سروار پاراتیفی بهکمک روش چاهک و کمترین اثر را روی باکتری کلینیکی اشریشیاکولای به کمک روش انتشار از دیسک ازخود نشان داد. بهطور کلی مایع رویی کشت این باکتری اثر مهاری بیشتری روی سویههای استاندارد نسبتبه کلینیکی از خود نشان داد.
نتایج حاصل از روش انتشار از چاهک و انتشار از دیسک (Well Diffusion and Disk Diffusion Agar )
براساس نتایج این پژوهش فعالیت ضدباکتریایی اگزیگوباکتریوم استیلیکوم روی باکتریهای ذکر شده با استفاده از روشهای انتشار از دیسک و چاهک در جدول شماره 1 و 2 نشاندهنده اثر مهاری سوپرناتانت باکتری اگزیگوباکتریوم استیلیکوم است. در طی روش چاهک بیشترین اثر مهاری برعلیه سویه استاندارد سالمونلا انتریکا (5/8 میلیمتر) و کمترین میزان مهارکنندگی برعلیه سویه کلینیکی اشرشیاکولای (60/6 میلیمتر) مشاهده شد و طی روش دیسک بیشترین اثر مهاری برعلیه سویه استاندارد سالمونلا انتریکا (20/8 میلیمتر) و کمترین میزان مهارکنندگی برعلیه سویه کلینیکی اشریشیاکولای (50/6 میلیمتر) مشاهده شده است.
جدول1: بررسی فعالیت ضدمیکروبی سوپرناتانت باکتری اگزیگوباکتریوم استیلیکوم علیه سویههای استاندارد و کلینیکی بهروش چاهک بر حسب میلیمتر
میانگین هاله عدم رشد
برحسب میلیمتر
|
هاله عدم رشد برحسب میلی متر
(تکرار سه بار)
|
سوپرناتانت کشت
سویه های استاندارد و کلینیکی |
7 |
7
5/6
5/7 |
اشریشیاکولای
)Escherichia coli PTCC 1533( |
50/8 |
9
5/8
8 |
سالمونلا انتریکا
)Salmonella enterica PTCC 1231( |
23/7 |
7
5/7
2/7 |
استافیلوکوکوس اورﺋﻮس
)Staphylococcus aureus PTCC 1112( |
33/8 |
9
8
8 |
شیگلا دیسانتری
)Shigella dysenteriae
PTCC 1234( |
60/6 |
7
5/6
3/6 |
اشریشیاکولای
|
8 |
5/8
8
5/7 |
سالمونلا انتریکا
|
7 |
7
5/6
5/7 |
استافیلوکوکوس اورﺋﻮس
|
66/7 |
8
5/7
5/7 |
شیگلا دیسانتری
|
جدول 2: بررسی فعالیت ضدمیکروبی سوپرناتانت باکتری اگزیگوباکتریوم استیلیکوم علیه سویههای استاندارد و کلینیکی به روش دیسک
میانگین هاله عدم رشد بر حسب میلیمتر
|
هاله عدم رشد برحسب میلیمتر
(تکرار سه بار)
|
سوپرناتانت کشت
سویه های استاندارد و کلینیکی |
7 |
7
5/6
5/7 |
اشریشیاکولای
)Escherichia coli PTCC 1533(
|
20/8 |
8/7
5/8
3/8 |
سالمونلا انتریکا
)Salmonella enterica PTCC 1231( |
16/7 |
7
5/7
7 |
استافیلوکوکوس اورﺋﻮس
)Staphylococcus aureus PTCC 1112 |
50/7 |
8
5/7
7 |
شیگلا دیسانتری
)Shigella dysenteriae
PTCC 1234( |
5/6 |
6
7
5/6 |
اشریشیاکولای
|
56/7 |
8
5/7
2/7 |
سالمونلا انتریکا
|
83/6 |
5/6
7
7 |
استافیلوکوکوس اورﺋﻮس
|
7 |
7
5/6
5/7 |
شیگلا دیسانتری
|
نتایج حاصل از مقایسه روش دیسک و چاهک
ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی اگزیگوباکتریوم برای هر سویه میکروبی سه مرتبه تکرار شده است. درصد قطر نسبی ناحیه مهار بهعنوان یک شاخص فعالیت ضدمیکروبی بوده و نتایج بهصورت میانگین بیان شدهاند. در مقایسه این دو روش، روش چاهک (شکل 1) نسبتبه روش دیسک (شکل 2) از نتایج بهتری برخوردار بود و اگزیگوباکتریوم استیلیکوم میزان مهارکنندگی خوبی را از خود نشان داد.
نتایج حاصل از MS/ GC
در روش GC/MS شاخصترین پیک با جرم مولی314/46 مربوطبه 1-1- دی متیل اتیل است (نمودار 1) و درصد فراوانی نتایج حاصل از GC/MS در جدول 3 نشاندهنده این بود که ماده 1-7- دی متیل 3- فنیل-تیلیدین بای سیکلو (50%)، ماده 2- اتیل هگزیل پارامتوکسی سینامات (55%)، ماده 1و2- بنزن- دی کربوکسیلیک اسید (35%) و ماده فنول 2-4 بیس (1-1- دی متیل اتیل) (58%) دارای شاخصترین ترکیبها بودند.