سابقه و هدف: ماهی سوکلا Rachycentron Canadum از جمله ماهیان استخوانی خلیج فارس و دریای عمان است که از نظر اقتصادی حائز اهمیت می باشد. در مطالعۀ حاضر، بررسی جمعیت و تعیین میزان تنوع ژنتیکی این گونه به منظور حفظ تنوع زیستی و معرفی ژنوتیپ های احتمالی موجود در مناطق عمدۀ صید و پراکنش آن جهت اعمال مدیریت صحیح بر ذخایر این گونۀ مهم و اقتصادی انجام گردید.

مواد و روش ها: در این مطالعه ماهیان چهار منطقه از لحاظ ژنتیکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. به این منظور 120 عدد ماهی سوکلا از سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان جمع آوری گردید. DNA با روش فنل- کلروفرم از بافت باله پشتی استخراج شد و واکنش PCR با استفاده از یک جفت آغازگر اختصاصی (پرایمر) بر اساس توالی نوکلئوتیدی ژنNADH dehydrogenase subunit 2 (ND2) طراحی گردید و سپس محصول PCR متعلق به 54 عدد ماهی سوکلا برای مطالعه تنوع جمعیتی این گونه تعیین توالی شد.

یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که میزان تنوع هاپلوتیپی در درون جمعیت نمونه های بوشهر 00/ 0 ± 00/0 و در نمونه های سیستان و بلوچستان 03/ 0 ± 00/0 و میانگین دو منطقه 015/ 0 ± 00/0 بود. همچنین میزان تنوع هاپلوتیپی در درون جمعیت نمونه های خوزستان 04/ 0 ± 00/0 ، در نمونه های هرمزگان 04/ 0 ± 00/0 و میانگین دو منطقه  04/ 0 ± 00/0 بود. همین طور میزان تنوع هاپلوتیپی در درون جمعیت نمونه های خوزستان 04/0 ± 00/0 و در نمونه های بوشهر 00/ 0 ± 00/0
و میانگین دو منطقه 02/ 0 ± 00/00 بود. همچنین میانگین مناطق سیستان و بلوچستان و هرمزگان 035/ 0 ± 00/0 و میانگین مناطق بوشهر و هرمزگان 02/ 0 ± 00/0 ارزیابی گردید. در این پژوهش، در منطقه هرمزگان 8 ، سیستان و بلوچستان 4 ، بوشهر   4
و در خوزستان 5 هاپلوتیپ مشاهده شد که بیشترین تنوع هاپلوتیپی در درون جمعیت ها به ترتیب در آب های هرمزگان
و خوزستان و کم ترین تنوع هاپلوتیپی در بوشهر و سیستان و بلوچستان مشاهده گردید.

بحث: در بین هاپلوتیپ های مشاهده شده، چند هاپلوتیپ از منطقه خوزستان در یک شاخه Clade جداگانه از دیگر مناطق (هرمزگان، سیستان وبلوچستان و بوشهر)  قرار گرفت که می توان استنباط کرد این گونۀ غیر مهاجر دارای جریان ژنی کم تری در منطقه خوزستان نسبت به مناطق دیگر مورد مطالعه می باشد. این درجه از تمایز ژنتیکی را می توان به اثر عواملی مانند ساختار هیدروداینامیک منطقه (جریان های دریایی) بین تنگه هرمز و گواتر، وجود جریان گردابی در خلیج عمان و همچنین وجود جنگل های انبوه حرا به عنوان یکی از مهم ترین مناطق از لحاظ منطقه نوزاد گاهی برای لاروهای ماهی و میگو نسبت داد.