اثر آب تهی شده از دوتریم بر روی رشد سلولی و سیستم آنتی اکسیدانی سلول های سرطان سینه
کمال یاوری*¹ ، لیدا کوشش ² ، منیره موحدی ²
1- پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای، تهران، ایران
2- دانشکده علوم زیستی، واحد تهران شمال ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ،ایران
                                                              نویسنده مسئول: پژوهشگاه علوم وفنون هسته ای    E-mail:
kyavari@aeoi.org.ir
 
چکیده
سابقه و هدف: مطالعه­های اخیر نشان می­دهد که کاهش طبیعی میزان دوتریم می­تواند منجر به مهار رشد تومور در هر دو مدل in vitro و in vivo شود. هدف از این مطالعه بررسی اثر آب تهی شده از دوتریوم (DDW) تنها و در ترکیب با 5-FU بر روی رشد و سیستم آنتی اکسیدانی سلول­های سرطان سینه است. 
مواد و روش­ها: آزمایش سمیت سلولی با استفاده از روش MTT انجام شد. سلول­های MCF-7 با غلظت های مختلفی از DDW تنها، 5-FU تنها و هر دو تیمار شدند. سطح مالون دی الدئید و فعالیت آنزیم­های کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز به روش اسپکتروفتومتری انجام گردید. آنالیز واریانس یک­طرفه  (ANOVA)و t-Test برای تجزیه و تحلیل آماری استفاده شدند. P ≤ 0.05 سطح معنی­داری در نظر گرفته شد.
یافته­ها: تیمار سلول­ها با غلظت­های مختلف DDW تنها به­ویژه در غلظت­های 100 و ppm 125 باعث مهار رشد سلول­هایMCF-7 گردید. 5-FU تنها نیز به­طور قابل توجهی میزان بقاء سلول­های MCF-7 را کاهش داد و استفاده از DDW به همراه 5-FU اثر مهاری 5-FU بر روی سلول­ها را افزایش داد. در مقایسه با گروه کنترل (ppm 150)، مشاهده گردید که در سلول­های تیمار شده با غلظت­های پایین­تر DDW، فعالیت آنزیم­های کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز افزایش ولی سطح مالونیل دی آلدهید کاهش یافته است.  
نتیجه­گیری: آب تهی شده از دوتریوم می­تواند به عنوان یک کمک کننده در داروهای ضد سرطان در نظر گرفته شود.
واژه­های کلیدی: آب تهی شده از دوتریوم، سرطان سینه، آنزیم­های آنتی اکسیدان، مهار رشد سلولی، MTT
 

مقدمه
سرطان سینه یکی از شایع­ترین انواع سرطان در بین زنان است. امروزه پیشرفت های علمی باعث تشخیص زود هنگام و درمان بهتر سرطان سینه شده است، با این حال این بیماری همچنان به عنوان مهمترین عامل مرگ و میر در بین زنان به شمار می رود (30، 11). فاکتورهای متعددی در افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه دخیل می باشند که از جمله این عوامل می توان به افزایش سن، سابقۀ خانوادگی، چاقی پس از یائسگی، مصرف الکل، فعالیت کم جسمانی، قاعدگی زودرس، یائسگی دیر هنگام، تغذیه بد، تماس با میدان های الکترومغناطیسی، تماس با انواع حشره کش ها یا مواد شیمیایی و غیره اشاره کرد(6،12). درمان اول سرطان سینه جراحی است ولی در صورت متاستاز، از شیمی درمانی، هورمون درمانی و رادیوتراپی نیز استفاده می شود (15). استفاده از ایمونوتراپی به همراه سایر روش های درمانی از جمله ژن درمانی، نور درمانی، واکسن ها و آنتی سنس ها نیز به منظور تکمیل درمان مورد توجه محققین می باشند (21). از داروهای رایج ضد سرطانی ترکیب 5 فلورویوراسیل (5-FU) است که آنالوگ پیریمیدین بوده و برای اولین بار در سال 1957 توسط Charles Heidelberger سنتز گردید. اثر ضد سرطانی این دارو بر سرطان های کولون، سینه، سیستم لنفاوی، سر و گردن و پوست تایید شده است (8،7). مشکلی که در استفاده از این نوع داروها وجود دارد این است که این ترکیبات به تنهایی اثر قابل توجهی در مهار رشد سلول های سرطانی ندارند و بنابراین محققین به طور مداوم در صدد افزایش توان مهار رشد سلولی این عوامل درمانی از طریق همراهی با روش ها و ترکیبات جدید می باشند (18،10).
مطالعه های اخیر حاکی از اثر ضد سرطانی آب تهی شده از دوتریم دارد.
مطالعه های جدید نشان داده اند که آب تهی شده از دوتریوم(DDW[1])  در کنترل و درمان انواع سرطان ها از طریق مهار تکثیر سلولی و القای آپوپتوز نقش مهمی ایفا می کند (17). هیدروژن سنگین یا دوتریوم (Deuterium) ایزوتوپ پایدار هیدروژن است که به نسبت یک به 6600 از اتم های هیدروژن در طبیعت حضور دارد (4). اگر یکی از اتم های هیدروژن با دوتریوم جایگزین شود، آب نیمه سنگین یا همان [2]HDO تولید خواهد شد. دوتریوم در آب های سطحی به دو فرم HDO وD₂O با غلظت 8/16 mmol/L یا ppm150 وجود دارد (13). DDW  که به عنوان آب سبک یا آب بدون دوتریوم نیز شناخته می شود، از جدا کردن دوتریوم طی پروسه­ی بهره­برداری از آب سنگین به ­دست می­آید­ (16). فناوری تولید آب سنگین محدود به چند کشور است که با تلاش محققان ارجمند علوم هسته­ای، ایران نیز از جمله­ی این کشورهای تولید کننده  D₂Oو DDW می­باشد. مطالعه های اخیر نشان می­دهند که آب تهی شده از دوتریوم کاربردهای مهمی در پزشکی و سلامت ایفا می­کند. با توجه به اینکه تاکنون اثر DDW  بر روی سرطان سینه مورد مطالعه قرار نگرفته است، بنابراین هدف از پژوهش حاضر ابتدا بررسی اثر سیتوتوکسیک DDW به تنهایی و همراه با داروی 5-FU بر روی رشد سلول های سرطان سینه و سپس بررسی تاثیر آن بر فعالیت آنتی اکسیدانی سلول ها از طریق سنجش فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و فاکتور مالون دی آلدهید  است.
 
مواد و روش ها:
الف: کشت سلولی
سلول های MCF-7 (Michigan Cancer Foundation-7) از بانک سلولی انستیتو پاستور ایران خریداری شد. سلول ها درمحیط کشت  RPMI با 20 درصد سرم جنین گاوی (FBS) و 1 درصد آنتی بیوتیک جنتمایسین نگهداری و پاساژ داده شدند و در دمای 37 درجه سیلسیوس،  CO₂  5درصد و رطوبت 90 درصد تا زمانی که سلول ها حداقل به 70 درصد رشد برسند، نگهداری شدند. آب تهی شده از دوتریم با غلظت های 30، 50، 75، 100، 125 و ppm150 از شرکت مصباح انرژی تهیه گردید.
ب: بررسی مهار رشد سلولی به روش MTT
آزمون سیتوتوکسیک سلولی بر اساس روش MTT انجام شد. تعداد 5000 سلول به هر چاهک پلیت 96 خانه ای با 4 بار تکرار اضافه گردید. سلول ها در محیط RPMI کشت داده شدند و روز بعد هریک از چاهک ها با محیط کشت تهیه شده از DDW با غلظت های مختلف (30، 50، 75، 100، 125 و ppm150) به تنهایی و یا همراه با   داروی 5-FU با غلظت های (2، 4، 8، 16 وµg/ml 32)  تعویض گردید. سلول ها به مدت 24، 48 و72 ساعت انکوبه شدند و سپس آزمون MTT طبق پروتکل بر روی آن ها انجام گردید (29).
پ:سنجش سوپراکسید دیسموتاز
محلول واکنش جهت سنجش فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز از تریتون100x یک درصد، محلول Pyrogallol mM/L9/0، محلولmM/L NBT 98/0، مهارکننده آنزیمی mM/L1و بافر Tris- Cacodylic ساخته شد و سپس میزان فعالیت آنزیم مورد نظر به روش رنگ سنجی در طول موج  nm۵۶۰ اندازه گیری گردید(20).
 ت: سنجش فعالیت آنزیم کاتالاز
محلول واکنش جهت سنجش فعالیت آنزیم کاتالاز از ترکیب تریتون100x یک درصد، mM/L1 EDTA، بافر فسفات سدیم mM/L100، مهارکننده آنزیمی mM/L1 و µL50 محلول آب اکسیژنه تهیه گردید و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز به روش رنگ سنجی در طول موج  nm240 سنجیده شد(1).
ث: سنجش مالون دی آلدهید
به منظور اندازه گیری میزان MDA،10³×500 سلول را شمارش کرده و در یک میکروتیوپ 2 میلی لیتر ریخته و با دور  rpm3000 به مدت 5 دقیقه سانتریفیوژ شد. محلول رویی به آرامی با سمپلر خالی شده و روی رسوب سلولی ml 1.5 تری کلرواستیک اسید 10%  اضافه گردید. سلول ها را با دستگاه سونیکاتور به مدت2 دقیقه با تعداد 60 سیکل در ثانیه سونیکه کرده و بعد از شفاف شدن محلول حاوی سلول و همگن سازی، آن را با دور  rpm10000به مدت 10 دقیقه سانتریفیوژ کرده تا سلول ته نشین گردند. بهml5/0 ازمحلول رویی حاوی MDA، ml5/0 تیوباربیتوریک اسید 5/0% اضافه کرده و به مدت 5/0 ساعت در بن ماریC  °100 قرار داده شد. میزان محصول صورتی رنگ با روش رنگ سنجی در طول موج nm540-530  اندازه گیری اندازه گردید.
ج:آنالیز آماری
تجزیه و تحلیل آماری داده ها با استفاده از نرم افزار Graphpad Prism 5.01 و روش واریانس یکطرفه(ANOVA) وt-Test  مورد بررسی قرار گرفت. P ≤ 0.05 به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.  
یافته ها:
نتایج  مهار رشد سلولی
با توجه به تغییرات کل منحنی ها درصد زنده ماندن سلول های تیمار شده با دارو و  بدون دارو نشان داده شده است. الف:نتایج آزمون 24 ساعت MTT
در تیمار ۲۴ ساعت سلول ها به تنهایی و یا همراه با 5-FU، افزایش غلظت دارو با 0154/0P value <  و کاهش غلظت دوتریوم موجود در آب با 001/0 P value < به صورت معنی داری بر درصد بقای سلولی تاثیر گذاشت. کم­ترین درصد بقای سلولی مربوط به غلظت های100 و  ppm 125 از DDW و غلظت های 8، 16 و µg/ml32 از داروی 5-FU بود. در غلظت­های بالای دارو (16 و µM32) اختلاف درصد بقا میان نمونه­های تیمار شده و نمونه­های کنترل به بیشترین مقدار خود رسید (شکل 1).
 

     شکل1: مهار رشد سلولی پس از 24 ساعت
 

ب:نتایج آزمون 48 ساعت MTT
در تیمار 48 ساعت سلول ها با DDW به تنهایی و یا همراه با 5-FU، تاثیر غلظت دارو، غلظت دوتریوم و اثر سینرژیک این دو عامل با 0001/0 P value < بر روی درصد بقا سلولی از نظر آماری معنی­دار بود. کم­ترین درصد بقای سلولی مربوط به غلظت ppm100DDW بوده، در میان سایر غلظت ها، کم­ترین درصد بقا سلولی به غلظتppm  50 DDW تعلق داشت (شکل 2).
 
 

 


شکل2: مهار رشد سلولی پس از 48 ساعت

پ:نتایج آزمون 72 ساعت MTT
در مطالعه 72 ساعت آزمایش مهار رشد سلولی، بیشترین و کمترین درصد بقای سلولی به ترتیب در گروه های سلولی تیمارشده باppm 30DDW  به همراه 5-FU با غلظت µg/ml32 و ppm150 DDW  به همراه 5-FU با غلظت های 2 و µg/ml4 دیده شد. غلظت های مختلف  DDW بدون 5-FU نیز بر روی مهار رشد سلولی اثر متفاوتی را نشان دادند. بیشترین کاهش رشد سلولی در غلظت ppm30 و کمترین کاهش رشد سلولی در غلظت ppm150 DDW مشاهده گردید (شکل 3).

 
      شکل3: مهار رشد سلولی پس از  72 ساعت
 
 

ت: نتایج بررسی فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز
مطالعه ما نشان داد که اثر سینرژیک آب تهی شده از دوتریم و داروی 5-FU از نظر آماری معنی­دار است. DDW در غلظت­های پایین دوتریم از جمله در غلظت های30 و ppm50 اثر معنی­داری بر افزایش فعالیت سوپراکسید دیسموتاز داشت. کمترین فعالیت معنی دار آنزیم در غلظت های 8 و µg/ml32 از داروی 5-FU و DDW با غلظت بالای دوتریوم به ویژه در ppm125
 و ppm150مشاهده گردید (شکل 4).

 

 
شکل 4: فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در سلول های MCF-7 پس از 48 ساعت تیمار با غلظت های مختلف دوتریوم و غلظت های 8 وµg/ml32 از  داروی5-FU
 
 

ث: نتایج بررسی فعالیت آنزیم کاتالاز
در مطالعه فعالیت آنزیم کاتالاز مشاهده گردید که هر چه غلظت دوتریوم کمتر شود، فعالیت کاتالاز روند افزایشی را نشان می دهد. بیشترین فعالیت آنزیم در غلظت  ppm50 DDW مشاهده گردید و کمترین فعالیت نیز متعلق به سلول های تیمار شده با  ترکیب ppm 150 از DDW و داروی 5-FU با غلظت µg/ml32 بود (شکل5).

 

شکل 5: فعالیت آنزیم کاتالاز در سلول های MCF-7  پس از 48 ساعت تیمار با غلظت های مختلف دوتریوم و غلظت های 8 وµg/ml32 از  داروی5-FU
 
 
ج: نتایج میزان فاکتور مالونیل دی آلدهید
بررسی میزان فاکتور مالونیل دی آلدهید نشان داد که هر چه غلظت دوتریوم در محیط کشت زیاد می شود، سطح مالونیل دی آلدهید نیز روند افزایشی پیدا می کند (شکل 6).
 

 

شکل 6: میزان فاکتور مالونیل دی آلدهید در سلول های MCF-7  پس از 48 ساعت تیمار با غلظت های مختلف دوتریوم و غلظت های 8 وµg/ml32 از  داروی5-FU
 

بحث
هدف از این مطالعه بررسی خواص ضد سرطانی آب تهی شده از دوتریم بر روی رده های سلولی سرطان سینه بود. مطالعه ما نشان داد که DDW به طور موثری رشد سلول های سرطانی MCF-7 را مهار می کند و تخلیه دوتریم آب باعث افزایش خاصیت توکسیسیتی وابسته به زمان و غلظت 5-FU  می گردد.  مطالعه های قبلی نشان داده DDW می تواند در سیستم های درون تنی و برون تنی اثر مهار رشد سلول سرطانی داشته باشد. در اولین مطالعه­ی انجام شده در این رابطه، اثر آب تهی شده از دوتریوم بر رشد رده ی سلولی فیبروبلاستی L929 در سال 1990 توسط Somlyai و همکاران مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه بیان­گر مهار رشد این رده­ی سلولی در غلظت­های پایین دوتریوم بود. در ادامه، اثر جایگزینی آب نوشیدنی با DDW با غلظت ppm 30 دوتریوم بر روی موش­های ترانسپلنت شده با سلول­های سرطانی MCF-7 و MDA-MB-231 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی حاکی از افزایش مدت زمان زنده ماندن موش­های توموری و ناپدید شدن تومور در %59 از آن­ها بود (26). مطالعه های بعدی شواهدی را مبنی بر اثر مهاری DDW بر رشد سلول­های سرطانی PC-3 (سلول سرطانی پروستات)، MDA (سلول سرطانی سینه)، HT-29 (سلول سرطانی کولون) و M14 (ملانوما) از طریق به تعویق انداختن پیشرفت چرخه­ی سلولی ارائه دادند؛ بدین معنا که سلول­ها نیازمند زمان طولانی­تری برای تکثیر می­باشند (27). براساس مطالعه های انجام شده غلظت های بالای دوتریوم می تواند رشد  سلول ها را مهار کند و آن ها را در برابر پرتوها محافظت کند، اما در بلند مدت اثر منفی دارد. در یک مطالعه نشان داده شد که تیمار کوتاه مدت موش ها با DDW باعث کاهش طول عمر و حتی مرگ موش ها می شود (14،3). مکانیسمی که برای این اثرات ضد سرطانی آب ارائه گردیده نشان می دهد که جایگزینی هیدروژن با دوتریوم به دلیل وجود تفاوت جرمی میان هیدروژن و دوتریوم منجر به بروز تغییراتی در رفتار فیزیکی و شیمیایی سلول شده که در سیستم های بیولوژیکی از اهمیت ویژه­ای برخوردار است(33).
مطالعه های قبلی نیاز به بررسی بیشتری داشت و به منظور تکمیل پژوهش های انجام شده پیرامون اثر آب تهی شده از دوتریوم، در این تحقیق به بررسی اثر آب تهی­شده از دوتریوم به تنهایی و همراه با داروی 5-FU بر روی رشد سلولی و ارتباط آن با فعالیت آنزیم­های سیستم آنتی اکسیدانی پرداخته شد. برای این منظور رشد رده­ی سلولی MCF7 در محیط کشت دارای غلظت­های مختلف DDW  به تنهایی و همراه با غلظت­های مختلف از داروی 5-FU مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان دادند که DDW به تنهایی در غلظت­های پایین دوتریوم (پایین­تر از ppm 125) به­خصوص در غلظت های ppm 30-125، منجر به مهار رشد سلول­های سرطانی می­شود. هم­چنین مشاهده گردید که به کارگیری DDW در ترکیب با 5-FU، رشد سلولی را به ­طور چشم­گیرتری مهار می کند.  این تفاوت در تمام غلظت­های دارو نسبت به کنترل صفر دارو قابل مشاهده بود.
در مطالعه ای که توسط Feng- Song Cong و همکاران در سال 2010 بر رده­ی سلولی A549 صورت گرفت،  مشخص شد که بیش­ترین مهار رشد سلولی در غلظت ppm 50 از DDW رخ داده است (3). در مطالعه انجام شده توسط Wang و همکاران در سال 2012، مهار رشد سلول­های NPC توسط آزمون MTT و سنجش تشکیل کلونی (plate colony formation assay) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه بیان­گر مهار رشد سلولی در غلظت­های 50،75    و ppm100 از دوتریوم و کاهش توانایی تشکیل کلونی بود (33،29). در مطالعه­ی دیگری که توسط Soleyman-Jahi  و همکاران انجام شد، اثر سینرژیک داروی پاکلیتاکسل با غلظت µM5/0و غلظت­های40، 62، 84، 106 و ppm  128 ازDDW بر روی رده­های سلولی سرطانی سینه (MDA-MB-231)، پروستات (PC-3)، روده(HCT-116) و گلیوبلاستوما (U-87MG) مورد بررسی قرار گرفت. در تحقیق آن ها مشخص گردید که کاهش غلظت دوتریوم آب در محیط کشت سبب افزایش سمیت داروی پاکلیتاکسل بر رده­های سلولی MDA-MB-231، PC-3، U-87MG می گردد ولی اثر سینرژیکی مهار رشد سلولی توسط DDW بر روی رده­­ی سلولی HCT-116 معنی­دار نبود (25). مهم ترین مکانیسمی که تا به حال برای DDW جهت  مهار رشد سلولی مطرح گردیده است اثر مهاری DDW بر سیکل چرخه ی سلول های سرطانی  و القاء آپپتوز است به طوری که ازدیاد و تکثیر آن ها را مهار می کند و به دنبال آن مانع ازدیاد سلول های جهش یافته می شود (34،33،14).
نتایج تحقیق ما تا حدودی با یافته های این محققین همخوانی دارد با این تفاوت که در مطالعه ما بر عکس یافته های Soleyman-Jahi  ولی در متطابقت با یافته های Wang، مشاهده گردید که خود DDW به تنهایی اثر مهار رشد سلولی دارد (25و33). 
بررسی سیستم آنتی اکسیدانی سلول آزمایش دیگری است که در انواع تحقیق ها مورد بررسی قرار گرفته است. لازم به توضیح است که رادیکال­های سوپراکسید و پراکسید هیدروژن از جمله گونه­های فعال اکسیژن هستند که به عنوان محصولات جانبی متابولیسم نرمال اکسیژن در سلول­ها و بافت­ها تولید می­شوند. به علت فعالیت ذاتی بالای ROS، این ترکیبات به­صورت ناخواسته وارد واکنش­هایی می­شوند که درنهایت سبب وارد آمدن آسیب به سلول­ها می­گردد. اکثر سلول­های سرطانی به دلیل تحریکات انکوژنیک، فعالیت متابولیک افزایش یافته و بدعملکردی میتوکندریایی، تحت استرس اکسیداتیو می­باشند (31). در سلول­های سرطانی، میزان واکنش های گلیکولیز و تنفس به ترتیب بیشتر وکم تر از سلول­های نرمال می­باشد و این تفاوت منجر به افزایش استرس اکسیداتیو می­شود (28). وضعیت اکسایشی بالا در سلول، شکل­گیری تومور را از طریق رشد سلولی تحریک کرده و با سرکوب فعالیت­های ضدتوموری منجر به آسیب ساختمان DNA می­شود (8). اثر آنتی اکسیدانی آب تهی شده از دوتریوم از دلایل مهم دیگر به کارگیری DDW در زمینه پزشکی است. طی مطالعه ای که در سال2007 توسط  Olariumو همکاران انجام گرفت، مشخص گردید که آب تهی شده از دوتریوم در کوتاه مدت اثر پراکسیدانی دارد ولی در طولانی مدت اثرات آنتی اکسیدانی خود را از طریق تحریک سیستم دفاع آنتی اکسیدانی اعمال می کند (23). چندین فرضیه در مورد مکانیسم اثر DDW بر روی سیستم آنتی اکسیدانی مطرح است. مطالعه های قبلی نشان داده اند که تغییر نسبت هیدروژن به دوتریم در سلول باعث تغییر پتانسیل غشاء سلول ها گردیده و فعالیت های فیزیکوشیمایی سلول از جمله برخی پمپ ها و آنزیم ها را تحت تاثیر قرار می دهد. آنزیم های آنتی اکسیدان از جمله گروه های فعال شده توسط DDW در این راستا است.  مکانیسم دیگر برای نقش احتمالی DDW در سیستم دفاعی، کاهش میزان استرس اکسیداتیو از طریق کاهش فعالیت مسیر گلیکولیز سلول سرطانی و در نتیجه تغییر شرایط پراکسیداتیو سلول به نفع شرایط آنتی اکسیداتیو است (33،2).
فاکتور دیگری که در سیستم آنتی اکسیدانی و پراکسیدانی مهم است، فاکتور MDA است. مالون دی آلدئید محصول پراکسیداسیون لیپید اسیدهای چرب غیر اشباع است و یکی از چند محصول عمده در سنتز ترومبوکسان  A₂  است، جایی که در آن سیکلواکسیژناز1یا سیکلواکسیژناز2 در سلول ها اسید آراشیدونیک را به پروستاگلاندین H₂ متابولیزه می کند. این محصول نیز بیشتر متابولیزه می گردد تا اینکه توسط ترومبوکسان سنتاز به ترومبوکسان A₂، هیدروکسی هپتادکاتری انوئیک اسید و مالون دی آلدئید تبدیل می گردد. علاوه بر این ممکن است به صورت غیر آنزیمی به مخلوطی از ایزومرهای 8-سیس و 8- ترانس 12- هیدروکسی ایکازوهپتاانوئیک اسید و مانونیل دی آلدئید تبدیل شود (22).
گونه های واکنش پذیر اکسیژن (ROS) لیپید های غیر اشباع را تجزیه می کنند و مانونیل دی آلدئید را تشکیل می دهند. این ترکیب یک آلدهید از گونه های الکتروفیل واکنشی است که باعث ایجاد استرس سمی در سلول ها می شود و به عنوان بیومارکر برای اندازه گیری سطح استرس اکسیداتیو در سلول مورد استفاده قرار می گیرد (24،7،5).
در مورد مکانیزم اثر MDA گزارش شده که مالون دی آلدئید با دزوکسی آدنوزین و دزوکسی گوآنوین در DNA واکنش می دهد و قطعه های DNA  را تشکیل می دهد که M1G  اولیه یکی از آن ها بوده و موتاژن است (19،9،5). در انسان آلدئید دهیدروژناز قادر به اکسیداسیون مالون دی آلدئید است. مشاهده گردیده است که DDW بخصوص در غلظت های پایین میزان MDA را کاهش می دهد (19،9). دلیل این کار زیاد مشخص نیست ولی احتمال داده می شود که بنا بر دلایلی همچون تغییر پتانسیل غشاء سلولی توسط تغییر نسبت دوتریم و هیدروژن و کاهش میزان دوتریم، بسته شدن یا کوتاه شدن مسیرهای چرخه سلولی از جمله فازS و G1/M  و مهار شرایط استرس سلولی توسط کاهش میزان دوتریم درDDW عواملی باشند که باعث مهار سنتز آنزیم های اشاره شده در مسیر سنتز مالون دی آلدئید می گردند (23،2).
در پژوهش حاضر نیز فاکتورهای موثر در سیستم آنتی اکسیدانی در سطح سلول مورد بررسی قرار گرفت و مشاهده شد که با کاهش غلظت دوتریم در DDW فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز و کاتالاز روند افزایشی پیدا می کند و بنابراین می­توان چنین استنباط کرد که کاهش رشد سلولی و افزایش فعالیت آنزیم­های سیستم آنتی اکسیدانی با هم ارتباط معنی داری داشته و در نهایت به صورت هماهنگ مهار رشد سلول­های سرطانی را القا می­کنند. از طرف دیگر مشاهده گردید که با افزایش غلظت DDW، سطح مالون دی آلدهید (فاکتور شرایط پراکسیداتیو) نیز افزایش می یابد. نتایج این پژوهش نشان داد که DDW بر عکس آب شهری (DDW150ppm) در القاء سیستم آنتی اکسیدانی و مهار شرایط پراکسیداتیو نقش مهمی را ایفا می کند.
نتیجه گیری:
مطالعه های ما نشان داد که آب تهی شده از دوتریم در غلظت های پایین دوتریم به ویژه در غلظت های زیر 125ppm به صورت سینرژیک با داروی شیمی درمانی 5-FU ، باعث کاهش رشد سلول های سرطانی سینه و القاء سیستم آنتی اکسیدانی سلول می گردد.
 
 
 

 

---